leestijd: 3 minutes
Het is voor sommige ouders een dagelijkse strijd: een kind dat niet wil luisteren en ‘doet waar hij zin in heeft’. Hoe kan het dan dat als je je kind aan het einde van de dag ophaalt bij het kinderdagverblijf, je vaak te horen krijgt dat hij netjes meedeed? Ouders van Nu vroeg aan Janneke van Lummel, pedagoog en werkzaam bij Smallsteps kinderopvang, hoe ze hier op het kinderdagverblijf mee omgaan.
“Allereerst is het goed om te beseffen dat kinderen vaak te horen krijgen dat iets niet mag, of dat iets juist moet”, begint Van Lummel van Smallsteps.,, Als je merkt dat je continu aan het verbieden bent, kijk dan of je bepaalde dingen kunt laten gaan: pick your battles. Het is namelijk heel vermoeiend voor jou als ouder om continu te moeten corrigeren en voor je kind is het ook best irritant. Leg breekbare en kostbare spullen sowieso op een veilige plek. En zorg dat de meeste dingen waar je kind wel bij kan, tegen een stootje kunnen. Hoe erg is het uiteindelijk als die la met pannen en bakjes elke dag overhoop wordt gehaald?”
,,Daarnaast is het zeker bij jonge kinderen belangrijk om direct en geduldig te reageren. ,,Als jij bijvoorbeeld heel erg boos wordt om een tekening die je peuter op de muur heeft gemaakt terwijl hij alweer met iets anders bezig is, zal hij niet snappen wat je bedoelt en wat je van hem verwacht’, legt Van Lummel uit. ,,Dan heeft het simpelweg niet zoveel zin om boos op ‘m te worden. Doet hij dus iets wat niet mag, reageer hier dan direct op of laat het gaan. Wel kan je je kind natuurlijk meenemen naar de muur, geduldig vragen wat hier gebeurd is en vertellen dat dat echt niet mag.”
Het is belangrijk om met respect en inlevingsvermogen grenzen te stellen en uitleg te geven, zoals ook aan de pedagogisch medewerkers wordt geleerd. ,,Veel mensen weten niet dat zo’n jong kind écht nog niet doorheeft dat hij iets doet wat niet mag. Soms zal het lijken of hij ‘expres’ iets doet om je te testen, maar zo goed kan een kind zich nog helemaal niet in jou verplaatsen. Die doet gewoon lekker waar hij op dat moment zin in heeft. Ja echt, ook als jij vijf minuten geleden hebt gezegd dat haar witte jurk schoon moet blijven. Leg met respect, geduld en inlevingsvermogen uit dat iets niet kan of mag. Bijvoorbeeld: ‘ik snap dat je graag wil tekenen, dat is ook heel leuk om te doen hè? Maar daar is de muur niet voor bedoeld’”, zegt Van Lummel.
Een kind opvoeden gaat om liefdevol grenzen stellen, zoals ze ook op het kinderdagverblijf doen. ,,Dit vergt veel geduld, maar hiermee leg je een goede basis voor de rest van zijn leven. Wil je je kind iets leren, dan is liefdevol corrigeren effectiever dan straffen.”
Naast uitleggen waarom iets niet mag, is het vooral bij jonge kinderen slim om een alternatief aan te bieden of het kind af te leiden. ,,Op één van onze locaties stond een keer een peuter op een lage tafel om ‘vliegtuigje’ te spelen. Een pedagogisch medewerker liep naar hem toe, pakte zijn handen en zei: ‘Kom! Het vliegtuig gaat landen op de vloer en gaat over de vloer vliegen!’ Vervolgens ging het kind zonder gedoe van de tafel af. Zij heeft op een positieve manier het gedrag omgebogen, zonder het kind uit zijn spel te halen.”
‘Herhalen, herhalen, herhalen. Dat heet nou opvoeden. Niemand heeft gezegd dat dat alleen maar leuk is’ – Janneke van Lummel, pedagoog
‘Het toverwoord volgens Van Lummel? Geduld. ,,En herhalen, herhalen, herhalen. Dat heet nou opvoeden. Niemand heeft gezegd dat dat alleen maar leuk is. Je moet een regel echt wel duizend keer herhalen wil hij een beetje blijven hangen. De hersenen zijn nog niet ver genoeg ontwikkeld om een regel zomaar te snappen en op te volgen. Daarom is consequent zijn in combinatie met herhalen ook zo belangrijk. En bedenk: het is een fase.’
“Doet je kind iets wat niet mag of luistert hij niet? Dan is het volgens Van Lummel géén goed idee om het bekende strafstoeltje op de gang in te zetten. ,, Op het kinderdagverblijf doen we dit ook zeker niet. Een peuter gaat namelijk helemaal niet op de gang ‘zitten nadenken over zijn zonden’ of ‘afkoelen’. Hij of zij zal niet begrijpen waarom hij afgezonderd wordt. Deze methode leert kinderen dus dat ze alleen moeten zijn als ze een fout maken of het moeilijk hebben. Je straft ze dan wel heel hard voor iets waar ze jouw hulp nog bij nodig hebben. Richt je dus vooral op het gedrag dat je wél wilt zien.”