Onderzoek: Meldcode kindermishandeling

Merken pedagogisch medewerkers in de kinderopvang ook niet-fysieke signalen van kindermishandeling op? En hoe gaan zij daarmee om? UvA-student Anne Reuvekamp onderzoekt in opdracht van KidsFoundation hoe pedagogisch medewerkers en locatiemanagers de Meldcode, een stappenplan voor het omgaan met (vermoedens van) huiselijk geweld en kindermishandeling, gebruiken en hoe dit eventueel beter kan.

Waarom weinig meldingen vanuit kinderopvang?

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek komt slechts 0,1% van de meldingen bij Veilig Thuis vanuit de kinderopvang. Dit is laag, omdat er in 2017 878.000 kinderen naar de kinderopvang gingen. Echter maken juist mensen met een lage sociaal-economische status minder gebruik van kinderopvang. En zijn de grootste risicofactoren tot kindermishandeling werkloosheid en een laag opleidingsniveau van ouders. Maar is er een reden voor dat lage percentage en wat is die dan? Ook dat onderzoekt Anne.

Anne onderzoekt …

Anne onderzoekt de signalering, de communicatie over zorgsignalen en de rol van de locatiemanager als aandachtsfunctionaris Meldcode. De aandachtsfunctionaris implementeert de Meldcode, heeft de verantwoordelijkheid hierover en begeleidt en geeft advies aan collega’s over de Meldcode. Via interviews met onder andere kwaliteitsmanagers en pedagogisch beleidsmedewerkers en vragenlijsten naar locatiemanagers en pedagogisch medewerkers geeft Anne antwoord op de onderstaande vragen:

Valt kindermishandeling op?

Wat gaat er goed en wat kan er beter bij het signaleren van kindermishandeling?

Pedagogisch medewerkers herkennen vaker fysieke signalen van kindermishandeling dan gedragssignalen, zoals kinderen die geen vriendjes mee naar huis nemen, stil zijn of negatief zijn over zichzelf. Fysieke signalen zijn blauwe plekken of een kind dat er moe uitziet.

Bijna 95% van de pedagogisch medewerkers geeft het aan de locatiemanager door wanneer zij zorgelijke blauwe plekken zien. Met zorgelijke blauwe plekken wordt bedoeld: blauwe plekken waarvan sterk aanwijsbaar is dat deze zijn toegebracht, bijvoorbeeld op de ruggengraaf of midden op de billen. Minder zorgelijk op de knieën en ellebogen, omdat kinderen hier vaak op vallen.

Opvallendste resultaten:

Anne heeft 9 interviews gehouden en 268 pedagogisch medewerkers en 79 locatiemanagers hebben de vragenlijst ingevuld. De meest interessante en opvallendste resultaten:

1. • Locatiemanagers vinden de Meldcode belangrijk.
   • Pedagogisch medewerkers geven vaker fysieke signalen van kindermishandeling dan signalen van gedrag door aan de locatiemanager (de aandachtsfunctionaris).
   • Hoe de locatiemanager handelt met zorgsignalen, hangt niet samen met het wel of niet doorgeven van zorgsignalen door de pedagogisch medewerker.
   • Het aantal jaren dat een locatiemanager in de kinderopvang werkt is van invloed op het aantal gedane meldingen. Uit interviews met kwaliteitsmanagers, zorgcoördinatoren, pedagogisch beleidsmedewerkers en een trainer van Smallsteps bleek dat de gespreksvaardigheden enorm van belang zijn. Hier wordt dan ook op getraind.  

Anne heeft haar onderzoek afgerond. De hierboven genoemde resultaten zijn de meest interessante en opvallendste uit het onderzoek.

Wil je meer lezen over de onderzoeken namens KidsFoundation? Je vindt hier een overzicht.