Resultaten onderzoek: relaties in de leefwerelden van een kind

Hebben kinderen verschillende relaties met verschillende opvoeders? En hebben kinderen, die vaak opstandig gedrag vertonen, minder goede relaties met hun opvoeders? UvA-studenten Rosemarijn van Beek en Roos van Dalen onderzochten in samenwerking met KidsFoundation de kwaliteit van de relaties van kinderen met hun ouders, pedagogisch medewerkers en leerkrachten. Klik hier om meer te lezen over het onderzoek en lees verder voor de drie hoofdvragen van het onderzoek mét antwoorden.

1: Is er een verschil in hoe vaak ouders, pedagogisch medewerkers en leerkrachten opstandig gedrag van kinderen melden?

Ja. Ouders rapporteren gemiddeld vaker opstandig gedrag dan pedagogisch medewerkers. Voorbeelden van opstandig gedrag zijn woedeaanvallen, driftbuien, pesten en agressief gedrag. Een oorzaak kan zijn dat ouders over het algemeen minder verschillende kinderen zien dan pedagogisch medewerkers. Hierdoor hebben zij minder vergelijkingsmateriaal en ervaren zij het gedrag mogelijk eerder als problematisch. Ook mogelijk: kinderen vertonen thuis daadwerkelijk meer opstandig gedrag dan op de buitenschoolse opvang, waar vaak meer structuur is. Uit de vragenlijsten bleek dat er geen verschillen zijn in hoe vaak ouders en leerkrachten opstandig gedrag melden.

2. Hebben ouders, leerkrachten en pedagogisch medewerkers verschillende relaties met kinderen?

Ja. Zo ervaren ouders gemiddeld meer conflict in de relatie met hun kind dan pedagogisch medewerkers en leerkrachten en ervaren ouders meer afhankelijkheid dan leerkrachten. Afhankelijkheid betekent overmatig aandacht en hulp opeisen. Daarnaast ervaren ouders wel meer warmte, open communicatie en steun dan professionele opvoeders. Een verklaring daarvoor is dat ouders hun kinderen veel langer kennen en zien. Hierdoor is er meer ruimte om een warme en positieve relatie op te bouwen, maar ook meer tijd om met elkaar in conflict te komen. Ook mogelijk: ouders denken anders over relaties dan professionele opvoeders en vullen daardoor de vragenlijsten niet hetzelfde in.

3. Is er een verband tussen opstandig gedrag en de relaties van kinderen met ouders, pedagogisch medewerkers en leerkrachten?

Uit de resultaten blijkt dat wanneer kinderen opstandig gedrag vertonen, opvoeders meer conflict ervaren in hun relatie met deze kinderen. Dit geldt voor zowel ouders, pedagogisch medewerkers als leerkrachten. Daarnaast ervaren ouders meer afhankelijkheid wanneer hun kind meer opstandig gedrag vertoont. Maar dit geldt niet voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers. Er werd geen verband gevonden tussen de mate van opstandig gedrag en nabijheid. Met nabijheid wordt de open communicatie, warmte en steun in de relatie bedoeld. Dit klopt met eerder onderzoek, waaruit blijkt dat vooral het verband tussen opstandig gedrag en conflict heel sterk is.

Conclusie

Uit eerder onderzoek blijkt dat kinderen die een goede relatie hebben met hun ouders, pedagogisch medewerkers en leerkrachten vaak beter presteren op school, meer betrokken zijn bij school, minder probleemgedrag vertonen en betere sociale vaardigheden hebben.

Op basis van dit onderzoek kunnen een aantal voorzichtige conclusies getrokken worden. Zo zijn er verschillen in hoe vaak opvoeders opstandig gedrag melden en de manier waarop zij hun relaties met kinderen ervaren. Daarnaast blijkt dat regelmatig opstandig gedrag bij kinderen samenhangt met veel conflict in de relatie met alle drie de opvoeders. Maar meer onderzoek is nodig, omdat de steekproef vrij klein is.

Een aanvullend onderzoek is gestart. Wil je daar als ouder met een kind op de buitenschoolse opvang aan bijdragen? Vul dan hier de vragenlijst van de Universiteit van Amsterdam in. Alvast bedankt voor je medewerking!

Wil je weten welke onderzoeken KidsFoundation nog meer doet of aan mee werkt? Je vindt hier alle onderzoeken.